Trong văn hóa Á Đông, hổ được xem là chúa sơn lâm, biểu tượng cho sức mạnh, sự uy nghiêm và lòng dũng cảm. Hình ảnh hổ thường xuất hiện trong các câu chuyện dân gian, tín ngưỡng và cả trong Phật giáo.
Tượng hổ trong chùa
Ở Việt Nam, hổ được tôn thờ tại nhiều nơi. Chẳng hạn, trên núi Trà Cú có ngôi chùa lưu truyền câu chuyện về vị tổ tu hành có cọp trắng bầu bạn. Loài vật hung dữ ấy ngày ngày quấn quýt bên cạnh vị tổ, còn kiêm luôn nhiệm vụ bảo vệ và dẫn đường cho khách hành hương. Khi vị tổ viên tịch, cọp trắng ngày ngày quanh quẩn bên mộ rồi cũng qua đời vì thương nhớ.
Bạch hổ
Hay tại chùa Nam Hoa (Quảng Châu, Trung Quốc), ngài Hư Vân từng chứng kiến cảnh một con hổ đến xin quy y. Sau khi được truyền tam quy ngũ giới, con hổ thường xuyên trở lại chùa nghe thuyết pháp. Câu chuyện về loài vật tưởng chừng hoang dã nhưng cũng có Phật tính này khiến nhiều người suy ngẫm.
Trong Phật giáo, hình ảnh hổ thường được sử dụng như một minh chứng cho sự giác ngộ. Dù là loài vật hung dữ nhưng khi được cảm hóa, hổ cũng trở nên hiền hòa, thậm chí còn biết quy y cửa Phật.
Hổ trong rừng
Câu chuyện về “Hổ Khê Tam Tiếu” kể về ba vị: một thiền sư, một đạo sĩ và một nhà thơ cùng cười sảng khoái khi nghe tiếng hổ gầm. Tiếng cười ấy thể hiện sự thấu hiểu tự nhiên, sự an nhiên tự tại trước mọi biến động của cuộc đời.
Hổ gầm
Bài học từ loài hổ trong kinh Phật không chỉ dừng lại ở việc ca ngợi sức mạnh, mà còn là lời khuyên về cách tu tâm dưỡng tính. Kinh Mi Tiên Vấn Đáp có đoạn dạy về cách tu theo hạnh của hổ.
Thứ nhất, hổ thường tìm đến những nơi hang sâu, núi thẳm, yên tĩnh để nghỉ ngơi. Con người cũng vậy, cần học cách sống an tĩnh, gạt bỏ những ham muốn phù phiếm, xa rời những cuộc vui vô bổ để tâm hồn được thanh thản.
Hang hổ
Thứ hai, hổ đực khi săn mồi, nếu con mồi ngã về bên trái, nó sẽ không ăn. Điều này thể hiện sự kiên định, không thỏa hiệp với những điều sai trái. Con người cũng vậy, cần sống ngay thẳng, chính trực, không vì lợi ích cá nhân mà đánh mất bản thân.
Hổ săn mồi
Thứ ba, hổ cái chỉ mang thai một lần. Điều này tượng trưng cho việc khi đã buông bỏ được những đau khổ, thù hận trong quá khứ, con người ta sẽ không bao giờ muốn quay lại.
Hổ con
Kinh Bát Dụ có câu chuyện ngụ ngôn về bà lão và con hổ. Khi gặp nguy hiểm, bà lão đã dùng mưu mẹo để trói con hổ lại, sau đó dụ dỗ một chàng trai siết chặt dây trói để chia thịt hổ. Cuối cùng, chàng trai vì lòng tham mà mất mạng.
Câu chuyện là lời cảnh tỉnh cho những ai chạy theo danh lợi, giàu sang mà quên đi lý trí. Lòng tham vô đáy sẽ khiến con người ta đánh mất chính mình, thậm chí đánh đổi cả mạng sống.
Học hỏi từ loài hổ, con người ta sẽ thêm trân trọng cuộc sống, sống nhân ái, vị tha và luôn hướng đến những điều tốt đẹp.
