Âm dương trong phong thủy là một chủ đề rộng lớn và phức tạp, liên quan đến nhiều khái niệm như khí và long mạch. Việc hiểu rõ các khái niệm này rất quan trọng để tránh nhầm lẫn và hiểu sai ý nghĩa. Bài viết này sẽ tập trung vào mối quan hệ giữa âm dương và con người trong mệnh lý, cụ thể là việc xác định khuynh hướng nữ tính hay nam tính thông qua lá số tử vi.
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tính cách và khuynh hướng giới tính của một người. Trong mệnh lý, việc xem xét lá số tứ trụ (hay còn gọi là bát tự) là một trong những phương pháp cơ bản để nhận biết những khuynh hướng này. Tứ trụ được xây dựng dựa trên năm, tháng, ngày, giờ sinh, mỗi trụ gồm một can và một chi, tổng cộng 8 can chi.
Việc phân tích can chi trong tứ trụ giúp chúng ta hiểu được một người có thiên hướng nữ tính hay nam tính. Ví dụ, trong ngũ hành, Giáp và Ất đều thuộc Mộc, nhưng Giáp là Dương Mộc (cây cổ thụ cao lớn), còn Ất là Âm Mộc (cây cỏ nhỏ bé, mềm mại). Tương tự, Bính là Dương Hỏa (ánh mặt trời), Đinh là Âm Hỏa (lửa đèn cầy), Mậu là Dương Thổ (bức tường cao lớn), Kỷ là Âm Thổ (đất nhỏ yếu ớt), Canh là Dương Kim (sắt thép, vũ khí), Tân là Âm Kim (trang sức nhỏ nhắn), Nhâm là Dương Thủy (nước lũ), Quý là Âm Thủy (nước mưa nhỏ giọt).
Sự phân biệt âm dương trong can chi chỉ là bước đầu tiên. Để phân tích chính xác hơn, cần xem xét thêm yếu tố vượng suy của từng can chi. Ví dụ, một nam giới có nhiều yếu tố âm và lại vượng thì sẽ có khuynh hướng nữ tính. Ngược lại, một nữ giới có nhiều yếu tố dương và vượng thì có thể có xu hướng nam tính. Điều này cho thấy ngay từ trong lá số đã có sự thể hiện về khuynh hướng chuyển giới hoặc mong muốn thay đổi giới tính.
Việc phân tích chi tiết hơn đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về mệnh lý, nhưng với người mới bắt đầu, việc xem xét tứ trụ cũng giúp nhận biết được những khuynh hướng cơ bản. Ví dụ, có thể xem lá số của Hoa hậu chuyển giới Việt Nam Nguyễn Hà Diệp Thảo tham dự Hoa hậu chuyển giới quốc tế năm 2023 (sinh ngày 17 tháng 5 năm 2000) để thấy rõ hơn những yếu tố này.
Phân tích lá số của Hoa hậu chuyển giới cho thấy sự hiện diện của các yếu tố âm như tháng sinh, ngày sinh và giờ sinh. Những yếu tố này góp phần tạo nên khuynh hướng nữ tính của cô.
Tuy nhiên, việc phân tích lá số cần được thực hiện một cách cẩn thận và toàn diện, bởi vì có rất nhiều yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến khuynh hướng giới tính của một người.