Cuộc sống hiện đại cuốn ta vào vòng xoáy công việc, tiền bạc, khiến ta quên mất việc tu dưỡng tâm hồn. Việc tạo nghiệp thiện, tích lũy phước đức sẽ giúp ta có cuộc sống an yên, tự tại hơn. Vậy nghiệp là gì? Làm thế nào để giảm nghiệp, tăng phước?
Nghiệp là tổng hợp những hành động, lời nói, suy nghĩ của chúng ta trong quá khứ và hiện tại. Nghiệp thiện mang lại quả báo tốt, nghiệp ác mang lại quả báo xấu. Mọi việc xảy ra trong cuộc sống đều do nhân quả, không ai có thể thoát khỏi quy luật này. Số phận, họa phước của mỗi người đều liên quan mật thiết đến nghiệp.
Chúng ta bị chi phối bởi âm dương, bởi nhân quả. Vạn vật trong cuộc sống, ngày đêm, sáng tối, nóng lạnh, lời khen tiếng chê đều là sự chi phối của âm dương. Ví dụ, bạn thích xe đẹp, nhưng khi đi ra đường trời mưa, xe bị dính bùn, bạn sẽ cảm thấy khó chịu. Đó chính là sự chi phối của âm dương.
Người đàn ông đang suy nghĩ
Để thoát khỏi sự chi phối này, con đường duy nhất là tu hành, tu sửa hành vi. Đọc sách thánh hiền, nghe giảng kinh, gặp thiện tri thức, ngồi thiền định là những pháp môn giúp ta giảm nghiệp, chuyển nghiệp, và cuối cùng là dứt nghiệp. Khi nghiệp hết, phước mới đến.
Giảm nghiệp bắt đầu từ việc kiểm soát năm căn: mắt, tai, mũi, lưỡi, thân. Mắt thích nhìn cái đẹp, tai thích nghe lời ngon ngọt, mũi thích ngửi mùi thơm, lưỡi thích nếm vị ngon, thân thích sự thoải mái. Năm căn này chỉ có chức năng tiếp nhận, không có chức năng phân biệt.
Hình ảnh minh họa năm giác quan
Ý thức kết hợp với năm căn để phân tích và tư duy. Nếu mất một trong năm căn, ý thức sẽ khó hoạt động. Năm căn là nền tảng cho ý thức.
Tâm thức của con người vận hành theo Bát thức: năm thức (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân), ý thức, mạt na thức, và a lại gia thức. Sáu thức đầu bị chi phối bởi mạt na thức (thức chấp ngã). Mạt na thức kết nối sáu thức với a lại gia thức (kho chứa hạt giống nghiệp), nhưng lại xem a lại gia thức là của riêng mình, chặn lại tất cả những hành động tạo tác chủng tử tốt đẹp.
Khi ngủ, năm thức và ý thức ngừng hoạt động. Khi xỉu hoặc qua đời, bảy thức đầu ngừng hoạt động, nhưng hạt giống nghiệp trong a lại gia thức vẫn còn, giống như dữ liệu trong máy tính đã tắt.
Hình ảnh minh họa về thiền định
Ngồi thiền là phương pháp giúp giảm chấp ngã, giúp mạt na thức sáng lên, giúp ta an vui tự tại, không còn giận hờn. Khi đó, ta sẽ thấy mọi việc chỉ là vở kịch, là ảo ảnh. Ta không nên để tâm trí vướng mắc vào những câu chuyện đó.
Năm căn nếu không được điều phục sẽ trở thành Ngũ ấm ma, gây ra phiền não. Phiền não ma kết hợp với Thiên ma (những cám dỗ bên ngoài) sẽ khiến ta tạo nghiệp, dẫn đến quả báo xấu.
Điều phục được Ngũ ấm ma và Phiền não ma, ta sẽ không bị Thiên ma cám dỗ. Đọc sách thánh hiền, nghe giảng kinh, gặp thiện tri thức, ngồi thiền định là những pháp môn giúp ta điều phục Tứ ma (Ngũ ấm ma, Phiền não ma, Thiên ma, Tử ma).
Giảm nghiệp là giảm nghiệp thân, nghiệp khẩu, nghiệp ý. Giảm si mê, tham, sân si sẽ giúp ta không tạo nghiệp xấu. Chuyển nghiệp là làm mười nghiệp lành. Dứt nghiệp là đạt đến cảnh giới nhất nghiệp của bậc đại tu hành.
Muốn thay đổi số mệnh, con đường duy nhất là tu hành, tu sửa hành vi. Đọc kinh, niệm Phật, ngồi thiền là những bước đầu tiên. Quan trọng là phải hiểu lý, hiểu sự, tin sâu nhân quả, tin có phương Tây Cực Lạc.
